Tukuange ‘a e Fakangatangata – Ko e Taimi eni ke Tau Talitali Fakafeta’i ‘a e Kava mo hono Maketí ‘i he Lalolagi

‘Oku lolotonga fakavela ‘a e fe’ave’aki fekau’aki mo hai ‘oku totonu ke ne fakalele ha pisinisi kava – tautefito ki he kakai ‘oku ‘ikai ha’ate nau tupu’anga mei Tonga pe he ngaahi fonua Pasifiki. Na’e kamata ‘a e talanoa mei he kava pā ‘i Aokalani ko Vibes Kava, na’e fakataha ai ha tangata Sāmoa mo ha tangata ta’e-Pasifiki, pea kuo huhu’i ki he ngaahi mitia fakasosiale mo e ngaahi talanoa ‘oku fakahoko ‘i he ngaahi kolo, ‘aki e ngaahi tu’utu’uni fekau’aki mo e “fakafaito’o ‘o e koloa faka-Kalisi”, tohi ta’e’ulungāanga, mo e ta’efakafeta’i ki he koloa ‘a e Pasifiki.

Ka ‘oku totonu ke tau mahino lelei: ‘oku ‘ikai ko ha tautea ‘eni ki he anga faka-Kalisi. Ko e me’a ‘oku tau mamata ki ai ko e fe’auhi totonu ia ‘oku hoko he taimi ‘oku ‘ave ai ha koloa fakafonua ki mamani – pea ko kitautolu ‘a e kakai Tonga mo e Pasifiki, ‘oku totonu ke tau taki e fetu’utaki ni ‘aki ha loto to’a mo ha fakapoto – ‘ikai ke tau mataku.

Ko e taimi eni ke tau tukuange ‘a e gatekeeping ‘o e kava.

Kapau ‘oku loto ha taha ke ne fakalele ha pisinisi kava – pe ko ha Tonga, Sāmoa, Pālangi, Māoli, pe ha taha kehe – ko e me’a mahu’inga ‘oku ‘ikai ko e ko hai ia, ka ko e founga ‘oku ne fai ai. ‘Oku fai ‘aki ha faka’apa’apa? ‘Oku ne ma’u ha poto fekau’aki mo e kava mo hono mahu’inga ki he ngaahi kainga? ‘Oku ne fakamatala fakama’ama’a ki he’ene folau mo e kava? Kapau ‘oku ‘io ‘a e tali ki he ngaahi fehu’i ko ‘eni, ‘oku totonu ke tau fakalangilangi’i hono ngaue.

Todd Henry, ko e co-owner ‘o e Four Shells Kava ‘i Aokalani, ko ha fakatātā totonu ia. Ka neongo ‘oku ne ha’u mei ha tupu’anga Pālangi, ‘oku ne fakalele ha kava pā ‘oku fakafou ‘i he anga Tonga, ‘i he fakataha mo hono uaifi Tonga ko Anau. ‘Oku nau fakatefito e pisinisi ‘i he ngaahi me’a faka-Tonga hange ko e faka’apa’apa, tauhivā, mo e loto tō. ‘Oku ‘ikai ko ha pisinisi ke fakaliliu pe fakamā malu’i kava, ka ke fakalaukau’i mo tauhi ‘i ha founga fakamamani.

‘Oku toe ha foki ‘a e kovi ‘oku ni’ihi ‘oku nau kovi’i ‘a e kava ‘oku fakapaaki mo faka’ingoa hange ko “buzzy” pe “chill.” Ka ‘oku tau fehu’i: ko e ni’ihi ni na’a nau toe faka’ate’itaki ‘a e ngaahi Tonga ‘oku nau hoko pizza, burger, pe champagne?

Tau manatu’i:

• Pizza, ko ha me’akai mei Itāli, kuo hoko ko ha me’akai lalahi ‘i he ngaahi kolo ‘o mamani. ‘Oku ‘ikai ke ha ha taha ‘oku fakamaau ki he Tonga ‘oku ne fakalele pizza.
• Champagne, mei Falani, ‘oku hoko ‘i he ngaahi pa mo fale inu ‘i mamani – pea ‘oku ‘ikai te tau fie ma’u ha kau faka-Falani ke hoko ai.
• Yoga, mei he ngaahi ‘ulungaanga fakasanitala ‘o Initia, ‘oku ako ‘i he ngaahi fale fakamalōlō ‘i he lalolagi – ‘i he kau ako ta’e-Initia. Ko e me’a mahu’inga ko e faka’apa’apa mo e mo’ui lelei – ‘ikai ko e fakafepaki.
• Sushi, ko ha me’akai fakajapanī, ‘oku fakahoko lahi ‘i Nu’u Sila ‘e he kakai koea Pīsia hange ko e kau Korea pe Saina. Ko e tu’unga lelei mo e loto lelei ‘oku mahu’inga ange.

‘Oku totonu ke tau tukuange ‘a e manatu ko e kau pe ha kakai mei he tupu’anga mu’a ‘oku mafai ke nau hoko pe fetu’utaki mo ha koloa faka-Kalisi. Ko e anga ‘oku ‘ikai ko ha pilisone – ka ko ha falelotu. Pea hange ko e ngaahi kui na’e vahevahe ‘a e ‘ilo ‘i he ‘au tahi, ‘oku totonu ke tau fai foki – ke tau tuku atu ‘a e kava ‘i he fakakaukau totonu.

Tau ‘oua na’a tau fa’ifa’itaki e kovi ko ha fakamo’oni ko e tauhi koloa. Ko e fakatu’utamaki lahi ange ko hono ta’efakafiemalie ke tau nofo mo tauhi ‘a e koloa – pea tau mole ai e ngaahi faingamalie ke ‘omi ha lelei ki he kau ngoue kava ‘i Tonga, Sāmoa mo Fisi. ‘Oku tau loto ki ha lalolagi ‘oku tauhi lelei ai e kava ‘i he ngaahi fale mo’ui lelei ‘i Paris, pa ‘i Los Angeles, mo e ngaahi vā fakasosiale ‘i Berlin?

‘Oku ‘ikai ke lava ‘a e kaha’u ia kapau ‘oku ‘ikai ke tau tokoni ki he kakai ‘oku nau ngaue ke fakalahi hono ‘aonga – ta’etokanga ki honau lanu.

Ko e taimi eni ke tau fokotu’u ‘a e ako – ‘ikai ke tau ta’efakaafe. Kapau ‘oku hala hono fakamatala’i, tau fakalelei’i. Kapau ‘oku totonu hono fai, tau fakalotolahi. Kapau ‘oku loto ako, tau fakaafe’i – nofo fakataha, inu fakataha.

He ko e me’a ia ‘oku fai ai ‘a e kava – ke fakataha’i e kakai.

Fakakave:
Ko e kava ‘oku ‘ikai ko ha ‘akau pē. Ko ha alalangi ia. Tau ‘oua na’a tau tuki hono ngaahi poupou ‘aki ha ngaahi layine “kitautolu” mo “kinautolu.” Tau langa ha ngaahi alalangi ke toe fakalakalaka ai e ngaahi ngoue, fa’ahinga, mo e ngaahi faikava na’e foaki ai e me’a ko ‘eni ki mamani.